Emekli aylıklarının ne şekilde artırılacağı kanunla düzenlenmiş bir konu. Buna göre SSK ve Bağ-Kur emekli aylıkları gerçekleşen enflasyona göre artırılıyor. Bunun dışında ekstra artış yapılabilmesi için ayrı bir yasal düzenleme yapılması gerekiyor. Yapılması planlanan intibak zammı da rutin dışı bir zam olacağından, bunun da kanunla veya Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yapılması lazım.
Mevcut Bakanlar Kurulu'nun KHK çıkarma yetkisi 3 Kasım'a kadar devam ediyor. Dolayısıyla bu tarihe kadar intibak düzenlemesi için KHK çıkarılabilir ya da düzenlemenin TBMM tarafından yapılması tercih edilip, kanun tasarısı olarak Meclis'e sevki sağlanabilir. Zammın KHK ile verilmesi halinde emekliler önümüzdeki kasım ayı itibariyle zamlı maaşlarını almaya başlayabilirler.
Şunu da belirtelim ki intibak zammına ilişkin kaynak 2012 yılı bütçesine konuldu. Yani bu senenin bütçesinde intibak kaynağı yok. Dolayısıyla intibak zammının emekli aylıklarına 2012/Ocak ayı itibariyle yansıtılması en kuvvetli ihtimal.
Zamlar birkaç yıla yayılacak
Hükümet kanadından yapılan açıklamalara bakılırsa, intibak sorunu tek seferlik bir zam yerine, zamana yayılmış zamlarla çözülecek. Tespit edilen hedef kitlenin maaşları, birkaç yıl üst üste artırılacak. Böylelikle maaşlar arasındaki dengesizlik, orta vadede giderilmeye çalışılacak. Ancak emekli aylıklarının artırılmasında milli gelir artışı dikkate alınmazsa, bu yapılan zamlar da makası daraltmayacak.
Emeklilere milli gelir artışından pay verilmesine karşı çıkanların bir tezi var. Diyorlar ki, emekliler üretim sürecinden çekildikleri için milli gelir artışından pay verilmemesi gerekir. Evet, emeklilerimizin bugün için üretim sürecine bir katkıları bulunmuyor. Ancak bugün kullanmakta olduğumuz üretim faktörleri -özellikle emek ve sermaye- dünün çalışanları durumundaki emeklilerin mirasıdır.
Örneğin bu sene emekli olan kişinin (profesör, öğretmen, kasap, çiftçi, mimar, işveren) hayatı boyunca ürettiği katma değer, gelecek yıllarda da üretim sürecinde kullanılmaya devam edecek. Şu halde emeklilerin de milli gelirden az-çok pay almaya devam etmeleri, intibak tartışmasına da en kesin çözüm olacaktır.
TÜED ne diyor?
Türkiye'de emeklilerle ilgili en geniş temsil yetkisine sahip kuruluş Türkiye Emekliler Derneği'dir.(TÜED) Emeklilerin intibak sorunlarıyla ilgili yaptığımız bir yazı dizisinde TÜED'in taleplerine yer vermemek olmaz. Genel Başkan Kazım Ergün Bey'in başkanlığında toplanan TÜED'in emeklilerle ilgili talepleri şunlar;
· SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin 2000 yılından sonra mahrum kaldıkları milli gelir payları verilmeli.
· Emekli aylığı bağlanırken kullanılan güncelleme katsayısı, aylıkların artırılmasında da kullanılmalı.
· Çalışanlara verilen banka promosyonu emeklilere de verilmeli.
· Sağlık hizmetlerine ulaşımın kolaylaştırılması memnuniyet verici. Ancak özel hastanelere gidişte alınan katkı paylarının emeklilerden alınmaması yerinde olur.
Umarız TÜED'in ve emeklilerimizin bu haklı talepleri en kısa sürede karşılanır.
Soru: Yurtdışı borçlanmayla emekli olana da intibak var mı?
Sadettin Bey, ben yurtdışı hizmet borçlanmasıyla emekli oldum. Toplam 9000 gün ödedim ve 2007'de maaş almaya başladım. Şu an 1035 lira maaş alıyorum. İntibak yasası çıktığında benim maaşıma da zam gelecek mi? Ali Kahya
Cevap: Ali Bey, yazı dizimizin önceki bölümlerinde de değindiğimiz üzere intibak zammı 2000 yılından önce emekli olmuş SSK'lılara verilecek. En azından Sayın Faruk Çelik'in beyanı bu yönde. Yani yurtdışı borçlanmayla emekli olan-olmayan şeklinde herhangi bir ayrım olmayacak. Bunun yerine 2000 öncesi ve sonrası ayırımı olacak. Buna göre 2000 sonrasında emekli olduğunuz için intibak zammının dışında kalıyorsunuz.
Soru: Memura da intibak var mı?
Sadettin Bey, yazı dizinizde hep SSK ve Bağ-Kur emeklilerinden bahsettiniz. Memur emeklileri için intibak çalışması yapılmıyor mu? Bizler kapsam dışında mıyız? Mustafa Bumsuz
Cevap: Değerli okurum, memur emeklilerinin aylıklarında yıllar itibariyle bir değişiklik olmadı. 1978 yılından beri memur emekli aylıkları aynı sistemle hesaplanıyor (gösterge-katsayı) ve aynı sistemle artırılıyor. Yani 1995 yılındaki bir memur emeklisi hangi hizmetin karşılığı olarak ne oranda aylık alıyorsa, bugün emekli olan memur da aynı oranda aylık alıyor. Dolayısıyla intibak çalışmalarında memurlar kapsam dışında tutuluyor.
BUGÜN