"Denizde dünyada 106 metrede yapılan başka tünel yok. Avrasya Tüneli, bu yönüyle ilktir. Biz, denizde 106 metrede araçların geçeceği tüneli yaparak dünyaya cesaret verdik. Dünyadaki meslektaşlarımız Avrasya Tüneli'ni yakından izledi. Bu örnekle tünel teknolojisinde yeni bir aşamaya geçildi." Arıoğlu, dünyada karmaşık zeminde ve fay hattına bu kadar yakın başka tünel olmadığını belirterek, "Dünyada tünelcilik tarihinde çığır açtığımızı iddia ediyorum. ENR'ın verdiği ödül de bunun tescilidir" diyor.
42 AYDA TAMAMLANIYOR
İhale sürecini anlatan Yapı Merkezi İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Başar Arıoğlu ise tekliflerini 2008'de verdiklerini, Ocak 2009'da parafların atıldığını, 2011 Şubat'ta şehir planlarının bittiğini, imzaların atıldığını vurgulayarak, "Finansman paketinin hazırlığına giriştik. Bu arada proje için garanti verilmesi konusunda sunduğumuz modelle Hazine'yi ikna ettik. Aralık 2011'de kredi için imza attık. Sözleşmenin son halini 30 Mart 2013'te imzaladık. Bizim için inşaat ve işletme süresi bu tarihte başladı. Avrasya Tüneli'ni 48 ayda bitirme şartımız vardı. 20 Aralık 2016'da hizmete açılınca, tüneli 42 ayda tamamlamış olacağız" şeklinde takvimi özetliyor.
GÜNDE 68 BİN ARAÇ GARANTİSİ
Başar Arıoğlu, Hazine'nin Avrasya Tüneli'nden günde 68 bin araç geçişi garantisi verdiğini belirterek, şunları vurguluyor: "Böyle bir garantiyi kreditörlere teminat olarak vermek zorundaydık. Hazine'nin verdiği bu garanti, Yavuz Sultan Selim Köprüsü ile Osmangazi Köprüsü'nde de örnek oldu. Avrasya Tüneli'nde günlük geçişin 68 binin altına inmeyeceğini düşünüyoruz. Yani, Hazine'nin fark ödemesine gerek kalmaz."
Başar Arıoğlu tünelin içinde trafiğin durmasına izin verilmeyeceğini de belirterek, Trafik yoğunluğu girişlerde kontrol edilecek. Tünelin içinde araçların hızı 20 kilometrenin altına indiği an, girişlerde yeni araç geçişi durdurulacak" diyor. Ersin Arıoğlu ise Avrasya Tüneli'nin günlük maksimum 150 bin aracı kaldırabileceğini vurguluyor.
TEK GEÇİŞ 14 TL OLABİLİR
Yapı Merkezi İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Başar Arıoğlu, Avrasya Tüneli'nde tek yön geçişin Şubat 2017'ye kadar 14 lira dolayında olabileceğinin hesaplandığını da belirtiyor:
"Geçiş ücreti dolar bazında belirlenecek. Her yıl şubat ayında, o yılın ocak ayının dolar kuru dikkate alınacak. Örneğin, ilk fiyat için Ocak 2016'daki dolar kuruna göre hareket edilecek." Osmangazi Köprüsü'nün ilk günlerinde olduğu gibi ücretsiz geçiş yapılır mı? Arıoğlu, bu soruya "Avrasya Tüneli için de böyle bir konu gündeme gelebilir. Ancak, ücretsiz geçişi teknik açıdan doğru bulmuyoruz. Çünkü, geçiş ne kadar kontrollü de olsa, tünelin içinde selfie çekilmesi gibi duraksamalar, risk yaratır. Hükümet ilk günler için ücretsiz geçiş kararı alacak olursa, 'Onun yerine ilk günlerin parasını bağışlayalım' diyeceğiz" yanıtını veriyor.
Geçiş ücretinin neden dolar üzerinden belirlendiğine ilişkin bir soruya da şu yanıtı veriyor: "Krediyi dolar bazında kullandık. Kreditörlere dolar bazında gelir göstermek durumundaydık. O nedenle geçiş ücreti dolar üzerinden hesaplanacak. Tünelin bedelini kullananlar ödeyecek. Kullanmayan vatandaşlarımızın tünel için bedel ödemesine gerek kalmayacak. O nedenle ben, 'Kapitalist tünel' tanımını kullanıyorum." Söze giren Ersin Arıoğlu ise "Bence "Liberal tünel" demek daha doğru..." diyor.
DEPREM OLSA EN GÜVENLİ YER
SK Kıdemli Başkan Yardımcısı Seung Soo Lee, depremle ilgili ayrıntıya dikkat çekerken, Başar Arıoğlu "Tünelin dayanıklılığı 2 bin 500 yılda bir olabilecek depreme göre planlandı" diyor. Yapı Merkezi Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ersin Arıoğlu ise daha da iddialı konuşuyor: "Büyük bir depremde en güvenli yerlerden biri Avrasya Tüneli'nin içi olur. Şartnamede 100 yıl dayanacak beton kuralı vardı. Biz, 130 yıl dayanacak düzeyde beton kullandık. Çok önemli bir olay, felaket olmazsa, tünel 200 yıl rahat dayanır."
İŞLETMEYİ FRANSIZ ŞİRKETİ YAPACAK
Başar Arıoğlu, Avrasya Tüneli'nin işletmesini Fransız EGIS Road Operation adlı şirketin yapacağını belirterek, şunları kaydediyor: "Kredi veren bankalar bize, 'Bu işte uzman başka bir kuruluş işletmeyi yapsın. Siz işletmeyin' diye şart koydu. Biz de dünyada bu işi yapan şirketleri inceledik, Fransız EGIS'le anlaştık. Bu modelden memnun olduk."
OTOBÜS-KAMYONA İZİN VERİLMEYECEK
Peki otobüs ve kamyon gibi ağır vasıtaların geçişine izin verilecek mi? Yapı Merkezi İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Başar Arıoğlu, "Tünel sadece otomobil ve minibüslerin geçişine açık olacak. Motosiklet geçişi de yasak olacak. Çünkü, motosiklet tünelde kaza riski taşıyabiliyor. Saatte 4 kez tünelin içindeki hava otomatik temizlenecek. En küçük bir araç yangını halinde, motosikletli itfaiye görevlileri müdahale edecek" diyor.
YİD İLE YAPILDI
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü (AYGM) tarafından Kazlıçeşme-Göztepe hattında Yap-İşlet-Devret (YİD) modeliyle ihale edilen Avrasya Tüneli'nin inşaat çalışmaları Yapı Merkezi ve SK E&C ortaklığı tarafından yapılıyor.
YAPILANDIRMA İÇİN 3.5 MİLYON BAŞVURU
Türkiye Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler ve Yeminli Mali Müşavirler Odaları Birliği'nin (TÜRMOB) 22. Olağan Genel Kurulu'na katılan Maliye Bakanı Naci Ağbal, 2017'de 102 milyar liralık vergiden vazgeçmiş olacaklarını belirterek, "Bu indirim ve istisnaları uygulamasaydık 102 milyar lira belki daha fazla vergi almamız lazımdı" dedi. Yeniden yapılandırma kapsamında, düzenlemenin hayata geçtiği günden 14 Ekim'e kadarki süreçte Gelir İdaresi Başkanlığı'na 3 milyon 413 bin 757 başvuru yapıldığını bildiren Ağbal, "Bugüne kadar 27.8 milyar liralık alacak yapılandırdık" dedi.
KAYNAKSABAH/ŞEREF OĞUZ