Eğitimde zorlanmadan olmuyor

İlköğretime devam eden her 100 çocuktan 49'unu kız öğrenciler oluştururken bu oran ortaöğretimde yüzde 36'ya geriliyor

Kesintisiz temel eğitimi sekteye uğratacağı ve 'çocuk gelinleri' artıracağı gerekçesiyle tepkilere neden olan 4+4+4 tartışılırken, Doğu Anadolu Kalkınma Ajansı'nın (DAKA) hazırladığı bir raporda çarpıcı tespitlere yer verildi. Buna göre, bölgedeki kız çocuklarının önemli bir bölümü, 8 yıllık zorunlu ilköğretimi tamamladıktan sonra ortaöğretime devam etmiyor. İlköğretime devam eden her yüz öğrenciden 49'unu kız çocukları oluştururken, bu oran ortaöğretimde yüzde 36'ya geriliyor.

Milli Eğitim, ÖSYM ve TÜİK verilerinden yararlanarak hazırlanan, Hakkari, Van, Bitlis ile Muş illerini kapsayan '2011-2013 Bölge Planı' başlıklı raporda öne çıkan detaylar şöyle:

- Bölgede, ilköğretimde okullaşma oranı yüzde 99.89'la Türkiye ortalamasına yakın düzeyde. Ancak ortaöğretimde okullaşma oranı, yüzde 48.47'yle Türkiye ortalaması olan yüzde 84.19'un neredeyse yarısı düzeyinde.

- 2010 - 2011 Eğitim-Öğretim yılı verilerine göre bölgede ilköğretimde okuyan kız öğrenci sayısının toplam öğrenci sayısına oranı yüzde 49. Bu oran, erkek öğrenciler için yüzde 51. İlköğretimde kız-erkek öğrenci oranında ciddi bir farklılık gözlenmezken ortaöğretime gelindiğinde kız öğrenci oranının (yüzde 36), erkek öğrenci oranından (yüzde 64) oldukça düşük olduğu görülmekte.

- Doğu ve güneydoğudaki üniversitelerde okuyan öğrenciler arasında bir değerlendirme yapıldığında kız öğrencilerin oranının (yüzde 31) erkek öğrencilerin oranının (yüzde 69) altında yer aldığı gözlenmekte. Bu açıdan bakıldığında, bölgede eğitim olanaklarını artırmanın yanı sıra eğitimde kadın-erkek fırsat eşitliğinin de sağlanması gerektiği ortaya çıkmaktadır.

- Ortaöğretimde, kadınlar erkeklerin üçte biri kadar okullaşma oranına sahip. Ailelerin kız çocuklarına olan bakış açılarını değiştirecek kampanyaların düzenlenmesi okullaşmanın artmasına yardımcı olacaktır.

- Kadınların lise düzeyinde bir okuldan mezun olma durumlarıyla üniversiteye yerleşmeleri arasında pozitif bir korelasyon bulunuyor. Kadınların üniversiteye yerleşme oranı erkeklere göre daha iyi durumda. Burada önemli olan kadınların lise düzeyine kadar eğitim almalarına destek sağlamaktır.

- Bölgede mevcut bin 12 derneğin yüzde beşini kadın, yüzde ikisini ise engelli dernekleri oluşturuyor. Kadın ve engelli derneklerinin yüzde 50'sinden fazlası Van'da bulunuyor. Bölgede yer alan faal derneklerin Türkiye'deki faal dernekler toplamına oranı yüzde 1.4'tür. Derneklerin büyük bölümü de bağış ve yardımlarla faaliyetlerini sürdürüyor.

Eski Milli Eğitim Bakanı Nimet Baş: Sadece benim dönemimde değil, AK Parti hükümetleri kurulduğu günden beri özellikle kız çocuklarının eğitimine büyük önem verilmiştir. Kampanyalar ve çeşitli etkinlikler düzenlenmiştir. Zaten baktığınızda kız çocuklarının okullaşma oranında ciddi yükselmeler olduğunu görürsünüz. Başarılı sonuçlar elde edilmiştir.

DAKA Yönetim Kurulu Üyesi AK Partili Bitlis Belediye Başkanı Fehmi Alaydın: Kentimiz ve çevre illerde maalesef kız çocuklarımızın çoğu aile yapısı nedeniyle ortaöğretime devam etmiyor. Aileler, kız çocuklarını ilköğretimden sonra ya anneye yardım etmesi için eve ve tarlaya çekiyor ya da evlendiriyor. Yaşları çok küçük olsa da yasal olmayan gayri resmi evlilikler yaptırılıyor. Bizler yerel yöneticiler olarak bu oranı düşürmek için çabalıyoruz. Bitlis merkezde Fen Lisesi'ni, Anadolu Lisesi'ni kazanan gözleri pırıl pırıl kız öğrencilerimiz vardı. Ben bizzat ailelerine yalvardım. Ancak aileler bu kızlarımızı okula göndermediler. Sonradan öğrendiğime göre bu kızlar evlendirilmiş. Çok yazık. Burada devletimize büyük görev düşüyor. Bölgeye çok sayıda yatılı okul ve yurt yapılmalı.

DAKA raporuna göre, bölgedeki kız ve erkek öğrenciler arasında, zorunlu eğitimi tamamladığı halde okuma-yazma bilmeyenler var: 'Bölgede, okul öncesi eğitimde okullaşma oranı son yıllarda artış göstermiştir. Bölgede 8. sınıfta olmasına rağmen okuma-yazma öğrenemeyenlerin (kadın-erkek geneli) mevcut olduğu dikkate alınırsa okul öncesi eğitimde okullaşma oranının yüzde 70'in üstüne çıkması daha fazla önem kazanmaktadır.