İstanbul Türbeler Müze Müdürü Hayrullah Cengiz, Osmanlı İmparatorluğu'na yıllarca başkentlik yapan İstanbul'un yurt genelinde belki de dünyada türbesi en fazla olan kent olduğunu söyledi.
Cengiz, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İstanbul'da müdürlüğüne bağlı 117 türbenin bulunduğunu, Ayasofya Müzesi'ne bağlı 5 ve Galata Mevlevihanesi sınırları içinde bulunan 2 türbeyle beraber Kültür ve turizm Bakanlığı'na bağlı olan türbe sayısının 124 olduğunu bildirdi.
Cengiz, yapılan çeşitli çalışmalara göre İstanbul'da 480 civarında türbe veya ziyaret edilmesi gereken mekan bulunduğunu kaydetti.
Türbeler Müze Müdürlüğü'ne bağlı türbelerde bazı özelliklerin arandığını belirten Cengiz, bunlardan birincisinin yatan şahsiyetlerin tarihi kimliğinin olması, ikincisinin ise eserin mimari ve sanatsal değerinin bulunması gerektiğini ifade etti.
Cengiz, 36 Osmanlı padişahının 29'unun mezarlarının İstanbul'da bulunduğunu bazı türbelerde ise birden fazla padişahın yattığını belirtti.
En eski padişah türbesinin Fatih Sultan Mehmet'e ait olduğunu, en yenisinin ise Eyüp ilçesindeki 1910 yılına ait Sultan Mehmed Reşad Türbesi olduğunu anlatan Cengiz, bunun yanında kendilerine bağlı türbeler içinde padişah annesi ya da padişah hanımlarına ait 10, sultan (padişah kızları) ve şehzadelere ait 4, paşa ve ağalara ait 28, evliya ve din büyüklerine ait 14 türbenin bulunduğunu söyledi.
TÜRBELER İHYA EDİLİYOR
'Osmanlı devletine yüzyıllar boyunca başkentlik yapan İstanbul yurt genelinde, belki de dünyada en fazla türbesi en fazla olan ilimizdir' diyen Cengiz, şöyle devam etti:
"Şu anda fiili olarak restorasyonu devam eden 37 türbemiz var. Bu aslında bir rekordur. İlk defa bu dönemde bu kadar sayıda türbe restorasyona alındı. Bu restorasyonların bir kısmı İstanbul 2010 Avrupa Kültür Başkenti Ajansı, bir bölümü Vakıflar Genel Müdürlüğü, İl Özel İdaresi ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılıyor. En geç bu yılın sonuna doğru, bu türbelerin restorasyonunun bitmesini bekliyoruz. Restorasyonuna şubat ayında başlanan Mimar Sinan, Kanuni ve Hürrem sultan türbelerindeki çalışmalar da bu yıl sonuna kadar tamamlanacak. Vatandaşların kapısından döndüğü Kanuni ve Hürrem Sultan türbelerine son günlerde yoğun ilgi var. Bizim için bu mekanların acilen onarılması gerektiği için restorasyon çalışmalarına hemen başladık.
Son 5 yıl içerisinde restorasyonu biten 12 türbemiz var. Projesi biten ve onarımına yakın tarihte başlanacak olan Eyüp Sultan Türbesi var. Bununla birlikte 6 türbenin restorasyonun da kısa bir süre sonra ihale aşamasına gelinecek. Önümüzdeki 5 yıl içinde bütün türbelerin restorasyonu tamamlanmış olacak."
TÜRBELERİN KORUNMASI
Cengiz, yakın bir tarihe kadar türbelerde her hangi bir hırsızlık vakasına rastlanmadığını belirterek en son 4 yıl önce Hatice Turhan Sultan Türbesi'nden çinilerin çalındığını ve bunu yapanların yakalandığını anlattı.
Türbelerdeki kıymetli eserlerin Sultanahmet Türbesi'nin deposunda bulunduğunu, sadece bir kaç türbede eser bıraktıklarını dile getiren Cengiz, içerisinde kıymetli eser bulunan ve ziyaretçisi yoğun olan türbelerde özel güvenlik elemanlarının görev yaptığını, ayrıca hırsızlık alarm sistemi, kamera sistemi ve yangın alarm sistemleri ile eserlerin korunduğunu söyledi.
Özellikle çinilerin olduğu türbelerin yabancı konukların ilgisini çektiğini ifade eden Cengiz, 'Onların da kendisine göre evliya sınıfı var ve bu tür mekanlar, onların da görmek istediği mekanlar oluyor. Osmanlı padişahları da yabancıların en fazla ziyaret ettikleri mekanlar oluyor. Bunun yanında Eyüp Sultan Türbesi, Aziz Mahmud Hüdai, Yahya Efendi gibi dini büyüklerin türbelerinde de yabancıları görebilirsiniz. Bu tür mekanlara yerli ziyaretçilerden çok daha fazla dikkatli ve alakalılar. Bazıları saatlerce oturuyorlar' diye konuştu.
İstanbul'daki türbelere girişin ücretsiz olduğunu ifade eden Cengiz, türbelerdeki restorasyon çalışmalarının bitmesinden sonra bu mekanların birçok sanat tarihçisinin ve öğrencilerin araştırmalarına konu olacağını düşündüğünü sözlerine ekledi.