Bu konularda kanunlar çalışanların haklarını koruyor. Bugün, maaşını alamayan işçiler için çok önemli bir fondan bahsedeceğim. Her çalışan, şirketi zora düşünce bir süre maaşını almamayı ya da eksik almayı kabul eder.

Ama şirket iflas eder ve kapanma durumuna gelirse işte burada çalışanlar için bir belirsizlik oluşuyor. Yani ücretsiz olarak çalıştığınız, yaşaması için çabaladığınız şirketin alacağınızı ödeme imkânı ve ihtimali ortadan kalkıyor. İşverenin ücretleri ödeyemeyecek duruma düşmesi, iflas etmesi ya da iflas ertelemesi istemesi gibi durumlarda 'Ücret Garanti Fonu devreye giriyor. İŞKUR bünyesindeki fona başvuran işçiler, o firmada son 1 yıldır çalışıyor olmak şartıyla 3 aylık maaşlarını kesinti olmadan alabiliyor. Geriye doğru ücretler alındığı için de sizin o firmayla iş sözleşmenizin devam edip etmediğine bakılmıyor. İşverenin düştüğü durumla ilgili belgeleri (haciz tutanağı, iflas kararı, iflas erteleme kararı ve alacak belgeniz gibi) İŞKUR'un ilgili birimine götürerek başvurduğunuz ayın sonuna kadar ücretlerinizi alabilirsiniz. Ücretler net ücret üzerinden ödeniyor. Bir hatırlatma da yapalım, bu fon sadece maaşlar için. Yani tazminat için bir garanti yok. 

ÜCRET SINIRI VAR

Bu arada yüksek ücret alanlar için bu fonda bir sınır da var. 5510 Sayılı Kanun'un 82. maddesi gereğince, asgari ücretin 6.5 katından fazla olamıyor. Bu yılın ilk 6 ayındaki asgari ücret düşünüldüğünde de bu rakam brüt 6 bin 961.5 liradır. Yani bu yılın ilk 6 ayı için günlük kazanç üst sınırı 232.05 TL oluyor.

TAŞERONA KADRO UMUDU DOĞUYOR

Türkiye'de 1 milyon 100 bin taşeron işçi çalışıyor. Bu işçilerin özellikle izin, tazminat ve maaş gibi konularda büyük haksızlıklara uğradığı bir gerçek. Şimdi çok önemli bir yasa tasarısı Meclis yolunda. Bu yasa, taşeron işçilerin çalıştıkları kamu kurumlarındaki benzer işi yapanlarla aralarındaki tüm farkları ortadan kaldıracak. Buna ücret de dahil. Ama yasa asıl ve alt işveren tanımlarını yapacağından asıl işi yapan taşeron işçiler için bir kadro umudu doğabilir. Mahkeme kararları da olduğundan, yasa koyucunun bir çözüm bulması gerekiyor. Dün Başbakanlık'ta Maliye ve Çalışma bakanlıkları bürokratları önemli bir toplantı yaparak yasaya son şekli verildi. Kamu çalışanlarını ilgilendiren ve KPDK'da gündeme gelen diğer konularla ilgili toplantı ise çarşamba günü... 

İŞVEREN ZAM YAPMAYABİLİR

Şirketim maaşa zam yapmıyor. Her yıl zam zorunluluğu yok mu? 

Çalışma şartları kanunlara uymak kaydıyla sözleşmede belirleniyor. Birçok şirkette bu ihmal ediliyor. Sözleşmede yoksa işverenin zam mecburiyeti yok. Sözleşmede olduğu halde yapılmıyorsa, bu haklı fesih ve tazminat sebebidir.

PATRON HAKKINIZI YİYOR

Maaşım 750 TL+asgari geçim indirimi. Yatan para doğru mudur? 

İş Kanunu gereği, asgari ücretten az maaş ödenemez. Tatiller hariç bir aylık asgari ücret temmuza kadar brüt 1.071, net 846 lira. Asgari geçim indirimi maaşa katılamaz, ayrıca bordroda da gösterilmesi gerekir. Haklı fesih seçeneğiniz var.

KURUMA GÖRE YETİM MAAŞI

Anne ve babamdan (İkisi de memur) yetim maaşı alalabilir muyum? 

Bekar olan kız çocuklara çalışmadığı sürece yetim aylığı alıyor. 1 Ekim 2008'den itibaren, anne ve babasından yüksek olanın tamamı iğerinin yarısı bağlanıyor. Anne ve babanın Emekli Sandığı'na tabi olması halinde ise her ikisinden değil, yüksek olandan veriliyor.