Üçgen ada ve çevresindeki tarihi eserleri tek tek restore ettiren Eyüp Belediyesi, 1577 yılında Mimar Sinan tarafından yapılan Zal Mahmud Paşa Camii ve Külliyesi’nin restorasyon çalışmasını başlattı.
Restorasyon çalışmalarını yakından takip eden Eyüp Belediye Başkanı İsmail Kavuncu, teknik ekipten de sürekli bilgi alıyor. Başkan Kavuncu, restorasyon çalışmalarının 2013 yılının yaz aylarına kadar biteceğini, Cami ve Külliye’nin bu tarihten sonra yeniden hizmete açılacağını söyledi.
Eyüp Belediye Başkanı İsmail Kavuncu, “Cami ve külliyenin diğer yapıları 1766 yılındaki depremde zarar görmüş ve II. Mahmud Dönemi’nde külliye elden geçirilmiş. Daha sonra 1955 yılında ikinci kez restore edilmiş. Atalarımızdan miras; genç nesillerimizden ödünç aldığımız tarihi yapılarımızı korumak bizim için bir vazife. Tarihine sahip çıkmayan geleceğine sahip çıkamaz” dedi.
60 yıl aradan sonra tekrar restorasyon çalışmasına başlatılan Zal Mahmut Paşa Camii ve Külliyesi orijinaline sadık kalınarak yenilenecek. Yapının restorasyonu için Horasan sıvasının kullanılacağı, Zal Mahmud Paşa Türbesi’nin restorasyonunun da yaptırılacağı belirtildi.
ZAL MAHMUT PAŞA CAMİİ VE KÜLLİYESİ TARİHÇESİ
Külliye, İstanbul'un Eyüp ilçesinde Kanuni Sultan Süleyman'ın veziri Zal Mahmut'un Mimar Sinan'a yaptırdığı cami, medrese, türbe, çeşmeden meydana gelmektedir. Eyüp İlçesi’nde, Defterdar Caddesi ile Zal Paşa Caddesi arasında yer alır. Külliye, bir cami, medrese, türbe ve çeşmeden oluşmaktadır.
Daha önceleri de birçok tamirat geçiren Cami son olarak 1955-63 yılları arasında restore edilmiştir. İç avlu, son cemaat yeriyle birlikte 17 sütun ve 15 kubbe ile çevrilidir. Ortada 8 sütunlu şadırvanı vardır. Minaresi tek şerefelidir. Caminin duvarları taş ve tuğla karışımıdır. Cami büyük bir kubbe ile örtülüdür. Çini mihrabı ve minberi kalem işleriyle süslüdür. Minber ve mihrap mermerden yapılmıştır. Mihrap etrafında çini bordür bulunmaktadır. Son cemaat yeri beş açıklı bir revaktır ve yanlar kubbelidir. Duvarlar taş ve tuğladır. Dış görünümü camiye kırmızı beyaz bir hava kazandırmıştır. Minare sağda yapıya bitişiktir. Duvar pencereleri iki sıradır. Bir medrese şadırvan avlusu çevresinde ve buna bağlı ikinci medrese düşük bir platformda türbe etrafında avlu ve Defterdar caddesi tarafında kapısında bir çeşmesi vardır. Sekizgen, tek kubbeli, girişi 6 sütunlu bir revaktan olan türbede Zal Mahmut Paşa yatmaktadır. Türbe pencereleri klasik karınca gözlüdür.
