Bir yanda Mısır, Libya, Suriye, Ürdün’de yaşanan ayaklanmalarla birlikte gelen ‘Arap Baharı’, diğer tarafta İsrail tarihinin en büyük protesto gösterisi. İsrail’deki gösterilerin sebebi hayat pahalılığı. 7.7 milyon nüfusu olan İsrail’de önceki gece yaklaşık 450 bin kişi Tel Aviv meydanında toplandı. Bunun yanı sıra diğer bazı şehirlerde de binlerce kişilik küçük grupların protesto gösterisi vardı. İsrail tarihinde düzenlenen en yüksek katılımlı gösteriye ev sahipliği yapan Tel Aviv’de göstericiler, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’yu istifaya çağırdılar.
İsrail’de hayat pahalılığına ilk tepki Facebook üzerinden Haziran ayında süzme peynir fiyatlarındaki yüksek artış sonrası geldi. Ardından 17 Temmuz’da 25 yaşındaki Daphne Leef’in hayat pahalılığını protesto için çadırını İsrail’in lüks semti Rothschild’ta kurdu. Bunun ardından Leef’e destek arttı, sonrasında 450 bin kişilik gösteri yapıldı.
Tel Aviv’de ana meydanı ve meydana açılan caddeleri tümüyle dolduran gösterciler, parlamento yeni reformlar yapana kadar kadar protestoların süreceğini bildiren sloganlar attı. İsrail’in yeni toplumsal hareketi lideri Yonatan Levy, “Artık insanlar güçlerinin ne olduğunu biliyor ve bundan sonra durmayacaklar” dedi.
İsrail Parlementosunda muhalefette yer alan İşçi Partisi milletvekili Daniel Ben Simon, gösterilerin, İsrail’in politik takvimini yeniden şekillendirdiğini belirterek, “Gelecek seçimlerin tonunu inşa ediyorlar. Biz Filistin sorununa sahibiz. Ama tüm bunların altında yatan toplumsal huzursuzlukla karşı karşıyayız” dedi.
2 odalı dairenin kirası 1.500 dolar
İsrail’de halkın en önemli sorunu yüksek kira ve vergiler. Halk düşük maaşlar yüzünden geçinmekte zorlandığını iddia ediyor. Geçen ay İsrail Başbakanı Netanyahu, inşaat izni ve vergi indirimi dahil olmak üzere bir dizi reform açıklamıştı. Ülkede özellikle son aylarda ev, gıda ve yakıt fiyatları arttı. Bir İsraillinin ortalama maaşı ayda 2 bin 500 dolar ancak öğretmenler ayda 2 bin doların altında kazanıyor. Kudüs’ün merkezinde 2 odalı bir apartman dairesinin aylık kirası bin 500 doları bulabiliyor, Tel Aviv‘de ise bu rakam daha yüksek seviyelere ulaşıyor.
İSRAİL NEDEN AYAKTA
Haziran 2011: Facebook’ta, hızlı yükselen süzme peynir fiyatlarına boykot çağrısı yapıldı. Sonrasında üreticiler fiyatı indirdiler.
17 Temmuz: 25 yaşındaki Daphne Leef, Habima meydanına ilk çadırı kurdu ve Facebook’ta protesto sayfası açtı. Yüzlerce genç ve onlara destek veren binlerce sempatizan Facebook’ta örgütlenerek, Tel Aviv’in lüks semti olan Rothschild bulvarında çadır kurdu ve yüksek kiraları protesto etti.
23 Temmuz: Onbinlerce İsrailli, Tel Aviv’e yürüdü.
26 Temmuz: İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, 50 bin yeni ev inşaası ve öğrencilere mali yardımı içeren yeni bir reform paketi açıkladı.
30 Temmuz: Gösteriler 10 şehre sıçradı ve yüzbinlerce İsrailli yüksek kiraları protesto etti.
1 Ağustos: 150 bin belediye işçisi maaşların düşüklüğü üzerine 1 günlük grev yaptı.
6 Ağustos: 300 bin kişi İsrauil sokaklarına sosyal adalet istemiyle döküldü. Bu gösteri ülke tarihinin en büyük sosyal protestosu olarak gerçekleşti.
9 Ağustos: Netanyahu tüm bu ayaklanmalardan sonra “Anladım ki bakışımı değiştirmeye ihtiyaç var” dedi.
3 Eylül: 450 bine yakın İsrailli, yüksek yaşam maliyetini protesto etmek için meydanlara yürüdü.
İşsizlik oranı yüzde 5.8
Nüfus 7.7 milyon
Enflasyon oranı % 3.3
İşsizlik oranı % 5.8
GSYİH 2010 217.1 milyar $
Kişi başı GSYİH 29.500 $
Kamu borcunun
GSYİH’ya oranı % 77.3
İşsizlik oranı yüzde 5.8
Nüfus 7.7 milyon
Enflasyon oranı % 3.3
İşsizlik oranı % 5.8
GSYİH 2010 217.1 milyar $
Kişi başı GSYİH 29.500 $
Kamu borcunun GSYİH’ya oranı % 77.3
