Osmanlı İmparatorluğu, yaklaşık dört yüzyıl boyunca Ortadoğu’nun büyük bir kısmını kapsayan geniş topraklarında, farklı din ve etnik kökenden gelen toplulukları bir arada yaşatma becerisiyle tanınmıştır. Filistin de bu toprakların en önemli ve sembolik bölgelerinden biriydi. Yahudiler, Hristiyanlar ve Müslümanlar yüzyıllar boyunca burada barış ve huzur içinde yaşadılar. Osmanlı idaresi altında Filistin, farklı kültür ve inançların bir arada bulunduğu bir hoşgörü örneği sunuyordu.
Osmanlı’nın millet sistemi, bu dengeyi korumanın en önemli araçlarından biriydi. Millet sistemi, her dini topluluğun kendi önderleri aracılığıyla yönetilmesine olanak tanıyordu. Bu, Müslümanların yanı sıra Yahudiler ve Hristiyanların da ibadetlerini serbestçe gerçekleştirebildiği ve toplumsal yaşamlarını sürdürebildiği bir düzen kurmuştu. Müslümanlar, Yahudiler ve Hristiyanlar arasındaki bu barışçıl denge, bölgedeki sosyal yapının sağlam kalmasına yardımcı oldu. Filistin, Osmanlı idaresinde görece bir istikrar ve güven ortamı sunuyordu.
Ancak bu huzur ve denge, 1917'de Osmanlı İmparatorluğu'nun Filistin üzerindeki hakimiyetini kaybetmesiyle sarsıldı. I. Dünya Savaşı sırasında, Filistin toprakları İngilizlerin eline geçti ve Balfour Deklarasyonu ile Yahudi halkına Filistin'de bir "ulusal yurt" vaat edildi. Bu, bölgedeki demografik yapıyı ve dini dengeyi kökten değiştiren bir sürecin başlangıcı oldu. İngiliz mandası altındaki bu dönemde, artan Yahudi göçü, Filistin’de yaşayan Arap topluluklarıyla Yahudiler arasında gerilimi hızla yükseltti.
Osmanlı döneminde birbirine komşu olarak yaşayan bu topluluklar, İngiliz yönetimi altındaki Filistin’de artan siyasi ve sosyal çekişmelerle karşı karşıya kaldılar. Osmanlı'nın hoşgörülü ve dengeleyici millet sistemi yerini, emperyal çıkarlar ve bölgesel nüfuz mücadelelerinin şekillendirdiği bir karmaşaya bıraktı. 1920'lerden itibaren, Filistin’deki Araplar ve Yahudiler arasında toprak hakları, bağımsızlık talepleri ve kimlik mücadeleleri yoğunlaştı. Artan şiddet olayları, ayaklanmalar ve isyanlar bu sürecin acı bir yansıması oldu.
Filistin, Osmanlı'nın son dönemlerinde sahip olduğu istikrar ve uyum ortamından hızla uzaklaştı ve Ortadoğu’daki en çatışmalı bölgelerden biri haline geldi. 1948'de İsrail Devleti'nin kurulmasıyla birlikte, bölge tam anlamıyla bir kaosun içine sürüklendi. Osmanlı döneminin hoşgörü ve bir arada yaşamaya dayalı yapısı, yerini etnik ve dini kimliklerin çatıştığı bir coğrafyaya bıraktı. Bugün hala Filistin’de devam eden çatışmalar, bölgenin Osmanlı sonrası yaşadığı bu dönüşümün en somut kanıtlarından biri olarak karşımızda duruyor.
Sonuç olarak, Osmanlı İmparatorluğu'nun sağladığı denge ve huzur ortamı, Filistin’de yaşayan tüm etnik ve dini topluluklar için istikrar ve barış anlamına geliyordu. Ne yazık ki, 1917 sonrası dönemde bölge, bu düzenin çökmesiyle büyük bir kaos ve belirsizlik içine girdi. Filistin, Osmanlı idaresinin sona ermesiyle barışın yerini çatışmalara, huzurun yerini ise derin bir bölünmeye bıraktığı bir toprak haline geldi.
