Artık sadece 150 metrekareden büyük evlerden alınan yüzde 18'lik KDV, 50 metrekarelik bir konuttan da alınabilecek. Evin rayiç değeri vergisini belirleyecek. Mesela Zorlu  Center 'da satılan 100 metrekarelik eve de yüzde 18 KDV uygulanacak.

Gayrimenkul  sektörünün  korktuğu başına geliyor. Bir süredir Maliye'de konutta KDV sistemini silbaştan değiştirecek bir tasarı üzerinde çalışıldığı biliniyordu. Maliye  yetkililerinden  edinilen bilgiye göre, tasarıya son şekli verildi.

Tasarının en  dikkat çekici  yanı, artık 150 metrekareden daha küçük olsa da evlerin  satışında yüzde 18'e varan ölçüde kademeli KDV uygulanacak olması.

Sektör  çok endişeli

Mesela  satışı  yapılan ev İstanbul'un en lüks projelerinden birindeyse buradaki vergi, satılan konut isterse 40-50 metrekare olsun yüzde 18 olabilecek. Maliye'den bir  yetkili  durumu, "Son dönemde yapılan projelere bakıyoruz. Mesela Zorlu  Center . Metrekaresi 9 bin dolar ile 18 bin dolar arasında değişen  fiyatlarla  ev satılıyor. Ancak evlerin büyüklükleri 100 metrekare civarında. 100 metrekarelik bir daireye 1.5 milyon dolar ödeniyor ancak Maliye KDV almıyor. Çünkü daha önce lüksün tanımı büyüklüğe göre yapılmış. O yüzden de 150 metrekarenin üzerindeki konutlardan yüzde 18 KDV alınır denmiş. Şimdi bu yanlıştan dönüyoruz. Bu yanlıştan dönmek için de Sapphire, Kanyon, Zorlu gibi lüks projelerin durumunu incelememiz gerekti" diye  konuştu .

Ancak  yeni  KDV  uygulaması  sadece metrekare  fiyatı  8-10 bin dolar arasında satılan lüks projeleri etkilemeyecek. Projenin bulunduğu bölgeye göre Maliye  yeni  bir vergi rayici belirleyecek. Dolayısıyla Halkalı, Beylikdüzü ya da Çekmeköy'de yapılan bir konut projesinde de vergi sistemi değişecek. Satılan evin büyüklüğü 75 metrekare de olsa Çekmeköy'deki projeden de yüzde 10 ile 18 arasında bir oranda vergi alınacak.

Maliye  yetkilileri  bölgelere ve arsa rayiçlerine göre KDV oran listesinin hazırlıklarının da devam ettiğini, listenin yakında ortaya çıkacağını söylediler. Emlak vergisinde ortayla çıkan  farklı tarifenin bir benzerinin KDV için de oluşturulması bekleniyor.

Örneğin İstanbul 4 bölgeye ayrılacak ve KDV oranı birinci bölge için yüzde 18, ikinci bölge için yüzde 15, üçüncü bölge için yüzde 8 ve dördüncü bölge için yüzde 3 olarak uygulanacak. 

Oranlar ve bölgelerle  ilgili  son kararı ise Bakanlar  Kurulu  verecek. Söz  konusu   uygulamanın Ocak 2013'ten itibaren yürürlüğe girmesi planlanıyor.

Bu KDV  değişiklik  çalışması konut  sektöründe  de ciddi telaş yaratmış vaziyette.  Ekonomiyi soğutma önlemleri  çerçevesinde   kredi   maliyetlerinin  artırılması konut  kredilerindeki   maliyetleri de etkilemişti. Bu yüzden de bir süredir konut  satışları  istenen seviyede gitmiyordu.  Satışların seyrinden mutlu olmayan, Nisan ve  Mayıs  aylarında da bekledikleri yüksek konut  satış performansını  gösteremeyen  markalı  konut üreticileri şimdi bir de bu  maliyetlerin  üzerine vergi maliyetinin  eklenmesinden endişe duyuyor.

Markalı  konut  sektörünün  önde gelen bir temsilcisi, "Bu vergi sistemi değiştiği anda konut fiyatlarına  yüzde 17 civarı zam gelmesi kaçınılmaz. Zaten firmalar uzun süredir konutlara zam yapamıyor. Kâr marjlarından ciddi feragat ederek,  müşteriye   alternatifli   ödeme   imkanları sunarak  satışları  canlı tutmaya çalışıyordu. Abartmıyorum bazı firmalar kapıya kilit vurabilir" diye konuştu .

Bir başka konut üreticisi ise bölgeye göre  farklı  KDV  uygulamasının  haksızlıklara neden olmasından endişeli olduğunu söyledi. "Nasıl ki emlak vergisi için yapılan listede büyük haksızlıklar olduysa benzer bir adaletsizliğin KDV listesinde de ortaya çıkması olası. Listeler açıklandıktan sonra eminim çok büyük itirazlar olacak" diye  konuştu .

Bir başka  sektör  temsilcisi ise söz  konusu  vergi artışının  kayıtdışılığı  azdıracağına dikkat çekti. "Konutun  satış  bedeli Maliye'ye düşük gösterilecektir" diyen konut üreticisi "Çünkü hiçkimse 100 lira iken bir evin  fiyatı  118 lira  ödemek  istemeyecektir" diye devam etti. 

Büyümenin  motoruna  fren konur..

Sektör  temsilcileri hazırlıkları son aşamaya gelen  yeni  KDV  uygulamasına  yönelik endişelerini şu noktalarda ortaya koydular.

Bu durum  sektörde  büyük bir kaos yaratır.  Kurumsallaşma  adına adımlar atılırken  kayıt  dışılık hortlar. Alıcı ile satıcıyı usulsüzlüğe teşvik eder.

Şu an  sektör  üzerine ilave yük getirecek hiçbir  değişikliği  kaldıramaz, inşaatçılarla  ilgili spekülasyonlar başlar, vatandaşın konut alım kararları etkilenebilir.

Mütekabiliyet  değişikliği  ile konut  sektöründe  bir ivme bekleyen ve umudunu buna bağlayan  sektörde  iflaslar ortaya çıkabilir.

İnşaat  sektörü  sonuçta büyümenin  motoru . Türkiye son yıllarda  dünya   rekorları  kırarak büyüdüyse bunda inşaat  sektörünün  çok büyük payı oldu. İnşaat  sektörü  istihdamın artmasında da en büyük payı aldı. Vergisel düzenleme orta ve uzun vadede genel bütçeyi olumsuz etkileyen sonuçlar doğuracaktır.

Bir kentsel  dönüşümden  sözederken müteahhitlerin mali gücünü etkileyecek böyle bir uygulama , kentsel  dönüşüm  takvimine de büyük sekte vurur. Hiç kimse  yeni  fırsatlara bakamaz. Çünkü büyük firmaların elinde kaynak kalmaz.

Uygulamada çarpıklık var ama...

Mevcut uygulamaya göre metrekaresi 18 bin dolara kadar çıkan Zorlu Center'da bir daire satın altığınızda sadece yüzde 1 KDV ödüyorsunuz. Zira Zorlu Center'da ortalama daire büyüklükleri 100 metrekare. Oysa Bağcılar da 160 metrekarelik bir ev satın aldığınızda yüzde 18 KDV ödüyorsunuz. Maliye bu çarpıklığı dikkate alarak, bölgesel ve projeye göre farklı KDV uygulamasına geçme kararı aldı. Evin büyüklüğü ne olursa olsun, inşaat bölgesi, projenin değeri vergi oranını belirleyecek... Maliye elemanları, 2B rayiçleri belirlenirken alıcı kılığında bölgeleri tek tek gezmiş ve piyasa şartlarına uygun bir değer ortaya koymuştu. Benzer bir taramanın KDV oranları belirlenirken de yapıldığı öğrenildi.