İŞTE PUTİNLE-ERDOĞAN ARASINDAKİ O DİYALOG;
Gizem Akhan'ın Tutuklanması
SORU:
Greenpeace eylemcisi Gizem Akhan’ın durumun konuşma fırsatınız oldu mu? Kendisi kefaletle serbest bırakıldı ama diğer dava devam ediyor. Rusya’ya çıkış yasağı yoksa beraberinizde Gizem Akhan’ı da götürür müsünüz Türkiye’ye?
Putin:
Sayın Başbakan eşiyle buraya geldi. Nasıl götürebilir, nasıl bir soru soruyorsunuz?
Erdoğan:
Sayın Başkan ile bu konuyu görüştük. Bana göre kefaletle zaten şu an bırakılmış olması önemlidir. Yargı süreci devam etmektedir. Ama demir parmaklıkların arkasından çıkmak çok çok önemlidir. Özgürlüğün tadını bilenlerdenim.
PUTİN'LE ERDOĞAN'IN DİĞER SORULARA VERDİĞİ CEVAPLAR
SORU: Rusya ve Türkiye arasındaki ilişkiler gelişiyor ve rekabet de oluşuyor. 2020 EXPO fuarı için nasıl bir rekabet ön görüyorsunuz?
SORU: Suriye’deki durum her geçen gün kötüleşmektedir. Masum insanlar ölmektedir. Sizce o ülkede insani koridorların kurulması, bunu nasıl değerlendiriyorsunuz?
Putin:
En güzel seçenek tabii ki de Yekaterinburg.
Erdoğan:
Fakat en çok korktuğum ikisi birden çıkarsa ne olacak?
Putin:
Bizim için hem Yekaterinburg’da hem İzmir’de katılmak ilginç olur. Tabii ki de rekabet içindeyiz.
Erdoğan:
Biz karşılıklı dayanışma göstereceğiz.
Putin:
İnsani koridor konusundan bahsedersek, 2007’den bu yana Esad ile temasım yoktur. Geçen gün telefonda konuştuk. Kendisi de insani durumdan endişe içinde. Buna dikkat ediyor.
Fakat bu trajedinin sorumlusu kimdir? Bu önemli. Bu konuda farklı değerlendirmeler olabilir.
Fakat hiç kimse tartışmıyor ki, Suriye’de hem faaliyet gösterip hem savaşan aşırıcı gruplar vardır. Çok vahim şekilde faaliyet gösteriyor.
Tabii ki masum insanların dramlarını unutmamalıyız. Bu konuyu sayın başbakan ile ayrıntılı şekilde ele aldık.
Sayın Başbakan’ın bu konuda, sorununun bu yönüyle ilgili endişelerini paylaşıyorum. Sonuç olarak Suriye konusunda hedeflerimiz aynı, ülkede barışın sağlanması.
Ve şu konuda mutabık kaldık ki bizim için uygun olabilecek çözümleri bulmak için çalışmalarımıza devam edeceğiz. Bu da insani durum ile ilgilidir.
"Aşırı Grupların Elinde Olsa Olsa..."
SORU:
Daha önce ifade ettiniz, Suriye sorununun siyasi çözüm konusunda perspektifleri görmüyorsunuz. Bugün bu konuyu da sayın devlet başkanı ile görüştünüz.
Kimyasal silahların yasaklanması örgütüyle Suriye rejiminin olumlu bir işbirliğini göz önünde tutarak, sizin Suriye konusunda tutumunuz nasıl değişti?
Ve Cenevre-2 toplantısının düzenlenmesine nasıl bakıyorsunuz? Cenevre-2 toplantısının bu senenin sonuna kadar düzenlenmesi olabilir mi?
Erdoğan:
Suriye konusunda ben St. Petersburg’dan bütün dünyaya seslenmek istiyorum. Konuşmamda da ifade ettiğim gibi kimyasal silahlarla Suriye’de 1500 kişi öldü.
Konvansiyonel silahlarla 150 bin kişi öldü. Bana göre sonucu ölüm olan her işlem, her atılan adım suçtur.
Uçaklarla helikopterle tanklarla toplarla sivil halk öldürülmüştür. Suriye’de rejim bunun birinci derece sorumlusudur.
Karşıda aşırıcı gruplar, onlar da bu işin sorumlusudur. Aşırı grupların elinde olsa olsa kısa menzilli, uzun menzilli silahlar vardır. Fakat rejim hiçbir ayrım yapmaksızın, bütün şehirleri, camilerin mabetlerin hepsini ne yazık ki yer ile yeksan etmiştir.
Yakmıştır, yıkmıştır. Bunlar konvansiyonel silahlarla olmuştur. Lahey Adalet Divanı’nda yargılanması gereken bir sürecin adımıdır. BM Güvenlik Konseyi bu işin aslında yakın takipçisi olması gerekir. Ama ne yazık ki BM Güvenlik Konseyi de bu konuda hala hem fikir olamamıştır.
Ne olduysa şu ana kadar olan 150 bin insana olmuştur. Yanan yıkılan Suriye’ye olmuştur.Şu anda 600 bin Suriyeli bizim ülkemizde yaşamaktadır. Bir milyon Lübnan’da yaşamaktadır. 500 bin civarında Ürdün’de yaşamaktadır.
Bu insanlar durup dururken herhalde bizim ülkemize kaçmıyorlar. Ölümden kaçıyorlar, kendi evlerini, rahat ortamlarını bırakarak kaçıyorlar.
Başından itibaren biz Cenevre-2’yi destekledik. Fakat üzülerek şunu söyleyeyim ki ilk toplantıdan ne yazık ki hiçbir netice alınamadı. Yine destekliyoruz. Temenni ederiz ki netice alalım. Kaybedecek vakit yok.
Bütün bu kaybolan vakitler sadece Suriye’deki rejime zaman kazandırmaktadır. Son olarak diyorum ki Suriye halkının önünü açalım. Bırakalım kendileri iradesiyle kendi yöneticilerini seçsinler.
Putin:
Zaman kaybetme söz konusu olmamalı. Sayın başbakanın ifadelerini paylaşıyorum. Suriye halkı kendi kaderini belirlemeleri sözlerini de paylaşıyorum. Temennimiz konferansın en yakın zamanda düzenlenmesi.
Rusya federasyonu, Suriye’nin ikna edilmesi taaddüdünü üstlendi. Biz çalışmalarımızı tamamladık. Ve muhalefeti aynı Cenevre’ye katılım konusunda ikna edilecek,ortaklarımızdan hareket bekliyoruz.
Bu konuda da Suriye muhalefetinin liderlerinin Rusya’da bir araya gelmesini teklifettim. Bunu görüştük. Suudi Arabistan kralı ile bu konuyu görüştük. İran devlet başkanı ile görüştük ve Beşar Esad ile bunu görüştüm.
Biz bu istikamette ilerliyoruz. Temennimiz bu konferansın en yakın zamanda düzenlenmesidir.
Gizem Akhan'ın Tutuklanması
SORU:
Greenpeace eylemcisi Gizem Akhan’ın durumun konuşma fırsatınız oldu mu? Kendisi kefaletle serbest bırakıldı ama diğer dava devam ediyor. Rusya’ya çıkış yasağı yoksa beraberinizde Gizem Akhan’ı da götürür müsünüz Türkiye’ye?
Putin:
Sayın Başbakan eşiyle buraya geldi. Nasıl götürebilir, nasıl bir soru soruyorsunuz?
Erdoğan:
Sayın Başkan ile bu konuyu görüştük. Bana göre kefaletle zaten şu an bırakılmış olması önemlidir. Yargı süreci devam etmektedir. Ama demir parmaklıkların arkasından çıkmak çok çok önemlidir. Özgürlüğün tadını bilenlerdenim.
Putin:
Sayın Başbakan bu konuyu gündeme getirdi. Rusya Federasyonu siyasi yönetiminin bu sürece girmesi söz konusu değil. Fakat bazı yargı prosedürleri de var. Bu işin hukuki yönüne bizim karışmamız söz konusu olmaz.
Kimsenin durumunu kötüleştirmek, tutuklamak gibi bir isteğimiz yoktur. Ve herkes ondan sonra da Türkiye’de de devam eden projeler konusunda da çalışacak onlar, yakın zamanda.
PUTİN: YÜCE BİR EYLEM AMA
SORU:
Yakın zamanda Cumhurbaşkanlığı müsteşarı şu ifadeyi kullandı “Litvanya devlet başkanının Ukrayna devlet başkanıyla yapılan görüşmede. Ukrayna AB üyeliği konusunda ilerlemeyi yapamıyor.
Rusya tarafından baskı var. İhraç edilen ürünler konusunda belli baskı var. Ukrayna’daki muhalefet partisinin başkası dedi ki, Ukrayna devlet başkanı 2015 yılında tekrar seçilmesi konusunda pazarlık yaptı ve 20 milyar dolar para aldı ve doğalgazın fiyatının düşürülmesi de, Rusya’dan satın alındı.
SORU:
Bir soru da sayın Başbakan’a sormak istiyorum. Bazı bilgiler var ki, Türkiye Avrasya Birliği üyeliğine sıcak bakıyor. Bunu nasıl değerlendirebilirsiniz? Doğru mu ifadeler?
Putin:
Litvanya Devlet Başkanı’nın, Ukrayna Devlet Başkanı ile neler konuştuğunu bilemiyorum. Belki bizim Amerikan dostlarımız görüşmenin bilgilerini bizimle paylaşabilir ama ben bilmiyorum.
Yorum yapmak benim için çok zordur. Esasen Rusya-Ukrayna arasında serbest ticari alan anlaşması mevcuttur. Bu şu anlama geliyor ki bizim ülkelerimiz çok hassas. Vergiler sıfırdı. 17 senedir devam ettiğimiz Dünya Ticaret Örgütü üyeliği görüşmeleri sırasında bunu elde edebildik.
Eğer Ukrayna AB ile ilgili anlaşma imzalayacak ve böylece AB ile ihraç ve ithal ürünler konusunda tarifeler sıfırlandırılacak. Bu rejimde bizim alanımıza da girecektir. Ve bize göre böyle bir durum Rusya sanayiinin bir alanını sıfıra indirebilir, öldürebilir.
Et ve et ürünleri dahil olmak üzere Ukrayna mesela, AB ile tarifeleri sıfırlandırıyor. Böylece bu ürünler bizim gümrük alanımıza bir akım şeklinde girecekler. Fakat bu bizim ekonomimiz için mümkün değil.
Bizim tarım sektörünün rekabet yapma seviyesi Avrupa’da ihraç edilen ürünlere uygun değildir.
Erdoğan:
Başından itibaren biz Cenevre-2’yi destekledik. Fakat üzülerek şunu söyleyeyim ki ilk toplantıdan ne yazık ki hiçbir netice alınamadı. Yine destekliyoruz. Temenni ederiz ki netice alalım. Kaybedecek vakit yok.
Bütün bu kaybolan vakitler sadece Suriye’deki rejime zaman kazandırmaktadır. Son olarak diyorum ki Suriye halkının önünü açalım. Bırakalım kendileri iradesiyle kendi yöneticilerini seçsinler.
"Türkiye'nin Tecrübesi Büyük"
Putin:
Onun için Ukrayna’dan ihraç edilen ürünlere engel oluşturma söz konusu değil. Biz böylece Ukrayna’da ihraç edilecek ürünler için en uygun rejim sağlayacağız, diğer ülkelerle yaptığımız gibi. Fakat Ukrayna ile serbest ticaret alanlarını kapatmak zorunda kalacağız.
Bu sorunun siyasi boyutu yoktur. Bu ekonomik ve fizibilite bir konudur. Baskı konusundan bahsedersek, dün de öğrendim ki Ukrayna AB üyeliği konusunda süreci durduruluyor. Ve her şeyi iyice gözden geçirmek istiyor. Ondan sonra da bizim Avrupa’daki ortaklarımızdan Ukrayna’ya yönelik tehditleri duymuş olduk.
Ukrayna’daki toplu kitle, protesto eylemlerinin düzenlenmesi dahil olmak üzere. İşte bu baskıdır. Ukrayna böyle bir baskıya neler yapabileceğini önümüzdeki günlerde göreceğiz. Ya bu baskıdan sonra bir şey yapacak ya da baskıya karşı çıkacak.
Ayrıca devlet başkanı, bu konuda üçlü formatta görüşme yapılmasını teklif etti. Biz görüşmeye katılmaya hazırız. Bu belli bir manada bizim Avrupa’daki ortaklarımızın niyetleri konusunda gösterge anlamına gelir.
Bu konunun siyasi boyutu yoktur. Bu konuyu siyasileştirmek gerekmiyor. Mesela Türkiye’nin AB üyeliğiyle görüşmede Türkiye’nin büyük bir tecrübesi var. Biz onlara soracağız.
"Bizi Şanghay İşbirliği Teşkilatı’na Alın"
Erdoğan:
Çok doğru 50 yıllık bir tecrübe. Ben sayın başkanın bu tespitine karşı, başka bir tespitle diyorum ki. Şanghay İşbirliği Teşkilatı’na gelin Türkiye’yi alın. Bizi de bu sıkıntıdan kurtarın.
Putin:
Ben şunu kesinlikle ifade etmek isterim ki Türkiye’nin dünya konularında gösterdiği bağımsız ve önemli bir konum, sizin bölgesel konularda daha etkin çalışmalaradevam edeceğiniz anlamına geliyor. En azından Rusya bunu istiyor.
Erdoğan:
Biz bunun yanında Avrasya’daki ülkelerle ilgili de serbest ticari anlaşmasına varız. Ama dediğim gibi Şanghay İşbirliği Teşkilatı olayını daha önce de ifade etmiştim. Bunu önemsiyoruz.
Hürriyet
Güncelleme Tarihi: 22 Kasım 2013, 16:28
