141 yıllık İstanbul Elektrik Tramvay ve Tünel İşletmecileri Genel Müdürlüğü'nde (İETT) şu sıralar adeta "sessiz bir devrim" yaşanıyor. Çünkü şirket 1 milyarlık yatırımla tarihinin en büyük dönüşüm hamlesini başlattı. İETT, son 1 yılda bin 700 yeni otobüs siparişi vererek hem dünya otomotiv endüstrisinin dikkatini çekti hem de toplu ulaşımda teknolojik anlamda çığır açtı.
PROFİL DEĞİŞTİ
Dönüşümün mimarı ise Yıldız Teknik Üniversitesi'ndeki akademisyenlik görevini bırakarak İETT Genel Müdürlüğü görevini üstlenen Dr. Hayri Baraçlı. İstanbullular'ın yaşam kalitesini artırmak için yaptıkları bu değişimlerin İETT'nin yolcu profiline de olumlu yansıdığını söyleyen Barçlı, "Yaptığımız başarılı çalışmalar sayesinde orta ve üst sınıf artık İETT'ye binmeye başladı" dedi. Baraçlı, yolcu profilindeki değişimin önemini şöyle özetledi: "Trafiğe tek başına aracıyla çıkanlar genellikle alım gücü yüksek kesim. Onların beklentileri de de yüksek. Müşteri hizmetleri, otobüslerin temizliği ve teknoloji sayesinde üst sınıfı toplu taşımaya çekiyoruz. Bu trafiği ciddi rahatlatacak bir gelişmedir. Engelli vatandaşlarımız için de ciddi kolaylıklar sağladık." İETT'nin başlattığı dönüşüm kapsamında araç yaşı 16'dan 3.5'e çekildi. Otobüslerin tamamı yazılım, internet ve navigosyan sistemleri ile donatıldı. 2013 itibarıyla İstanbul'da 'İkarus' olarak bilinen klimasız ve eski otobüsler ise tarihe karışacak. İstanbullular telefonlarından otobüsün kaç dakika sonra durakta olduğunu görüp, ödemeyi telefonla yapabilecek. Hatta seyahat ederken geçtikleri yerlerdeki tarihi ve turistik mekânlar hakkında bilgi alabilecekler. Büyük dönüşümü İETT Genel Müdürü Hayri Baraçlı ile konuştuk.
YERLİ ALIM YAPIYOR
Küresel krizde İETT'nin 1.700 araç alması tüm dünyada yankı buldu. Burada nasıl bir finansman modeli uyguladınız?
Şu an dünya kentleri ve otomotiv sektörü bizim yatırımlarımızı konuşuyor. İETT'nin geliştirdiği ve dünyada ilk kez uygulanan bir finansman modelimiz var. Tamamen özkaynaklarla yapılan alımda yerli araç tercih ediyoruz. Ama asıl önemli olan şu: Şimdiye kadar İETT'nin yaptığı araç bakım ve onarım hizmetlerinde, yedek parça temini ve montajına kadar pek çok faaliyeti araç üreticileri üstleniyor. Böylece biz şirket olarak maliyetlerimizi azaltıp, yüzde 70 oranında tasarruf sağlıyoruz. Bu da bize önemli bir maddi güç getiriyor.
Araçların yaş ortalaması 3 yıl olacak
Bu süreçte İstanbul'daki otobüslerin ne kadarını yenilediniz?
2011 sonunda 500 adet, 2012'nin ilk altı ayında ise 950 adet olmak üzere toplam 1.450 adet otobüs alım ihalesi gerçekleştirdik. En son anlaşmamızla bu rakam 1.700'ü buluyor. Bu otobüslerin tamamı en geç 2013 yılı ortasına kadar filomuza katılmış olacak. Yeni otobüslerle İETT'nin filo yaş ortalaması 14.6'dan 3.5'e düşmüş olacak. Klimasız ve eski tek bir araç kalmayacak.
Ulaşımda sessiz bir devrim yaptık
Bu dönüşüm İstanbullulara ne kazandıracak?
İstanbul toplu taşıma alanında sessiz bir devrime imza atıyor. Özellikle teknoloji kullanımı konusunda dijital bir çağ başlatıyoruz. Bunların bir kısmı uygulamaya geçti. Bütün otobüslerimiz akıllı anons ve yazılım sistemleriyle donatıldı. Yakın zamanda da mobil hizmet dönemi başlayacak. Cep telefonundan ödeme yapmak, kontör yükleyip, transfer yapmak mümkün olacak. Duraklara akıllı etiket cihazları yerleştirilecek. Cep telefonunu yaklaştırdığınızda duraktan geçecek otobüsle ve güzergâhla ilgili bilgileri görebileceksiniz. Android cep telefonu kullanan yolcular fotoğraf çekerek, duraklardaki sefer saatlerini gösteren çizelgenin altındaki barkodu okutarak, otobüs sefer saatlerine ulaşabilecek. Şoför şikâyetlerini bize anında iletebilecek, biz de şoförü o an ekrandan uyarabileceğiz.
