Merhaba sevgili okurlar. Gphaber.com sitemizde düzenli bir şekilde olmasa da yaklaşık 15 yıldır görüşlerimizi ifade etmeye çalışan bir kardeşinizim. 2012 yılında Suriye Meselesi ve Suriye Son-Baharı başlıklı yazılarımız ile bu Beşşar Esed yönetiminde başlatılan kanlı bir iç savaş hakkında mütalaamız olmuştu. Nihayet geçen bunca süreden sonra Suriye’de yeniden güneşler açtı, uzaklarda umut gözünü kırpmaya başladı. Suriye, 2011 yılındaki halk ayaklanmasından bu yana on yıl süren bir iç savaşın etkileriyle mücadele ediyor. Savaşın başından beri, Suriye halkı özgürlük, demokrasi ve daha iyi yaşam koşulları talep etti. Ancak bu talepler, Beşşar Esed rejiminin sert müdahaleleriyle karşılaştı ve Suriye, bölgesel güçlerin müdahalesiyle karmaşık bir çatışma ortamına dönüştü. Beşşar Esed’in devrilmesinin ardından, Suriye’nin yeniden inşası ve siyasi istikrarı sağlamak, hem iç hem de dış faktörlerin etkileşim içinde olacağı bir süreç olacaktır. Bu yazıda, Esed sonrası dönemde Suriye’nin karşılaşacağı olası geçiş süreci ve Türkiye ile olan ilişkilerinin nasıl şekilleneceği üzerine bir değerlendirme yapacağız. Geçiş Süreci: Zorlu Bir Dönem Beşşar Esed’in devrilmesinin ardından, Suriye’de siyasi istikrarın sağlanabilmesi için bir geçiş süreci gerekecek. Bu süreç, ülkenin yeniden yapılandırılması, ulusal uzlaşı ve toplumsal barışın tesis edilmesi açısından kritik öneme sahip. Uluslararası toplum, Suriye'nin geleceğinde, kapsamlı bir anayasa değişikliği, siyasi reformlar ve çoğulcu bir yönetim öneriyor. Ancak Suriye'nin etnik, dini ve mezhebi yapısı göz önünde bulundurulduğunda, bu tür reformların uygulanması son derece karmaşık olacaktır. Özellikle, devrimci hareketlerin ve muhalefetin temsilcileri ile Esed rejimi yanlıları arasında bir denge kurulması gerekecek. Birleşmiş Milletler gibi uluslararası aktörler, bu sürecin yönetilmesinde önemli rol oynayabilir. Ancak, Esed sonrası dönemde her kesimin taleplerinin ve haklarının dengelenmesi, Suriye'nin gelecekteki siyasi yapısının temel taşlarını oluşturacaktır. Ayrıca, bu sürecin sadece siyasi değil, ekonomik ve sosyal boyutları da olacaktır. Savaşın yarattığı yıkımın onarılması için hem yerel halkın desteği hem de uluslararası yardımlar kritik olacaktır. Türkiye ile İlişkiler: Yeniden Yakınlaşma mı? Türkiye, Suriye iç savaşının en büyük komşusudur ve savaşın ilk yıllarından itibaren Esed rejimiyle ciddi bir ayrılık yaşamıştır. Türkiye, muhalefeti desteklemiş, aynı zamanda Suriye'den gelen milyonlarca mülteciye ev sahipliği yapmıştır. Esed sonrası dönemde, Türkiye'nin Suriye ile ilişkileri yeniden şekillenmeye başladı. Türkiye, Suriye’nin toprak bütünlüğüne saygı duyarak, yeni hükümetle yakınlaşma çabası göstermekte. Ancak, bu süreç, özellikle PYD/YPG gibi grupların Suriye'deki rolü, İdlib gibi bölgesel meseleler ve güvenlik endişeleri gibi unsurlar nedeniyle karmaşıklaşabilir. Türkiye’nin, Suriye’deki yeni hükümetin kurulmasına yönelik politikaları, bölgesel istikrar ve kendi güvenliği açısından önemli olacaktır. Ayrıca, Türkiye’nin ulusal çıkarlarını savunarak, Suriye’deki siyasi sürecin şekillenmesinde aktif bir rol alması beklenebilir. Ancak, Türkiye’nin Suriye ile olan ilişkilerini normalleştirmesi, bölgedeki güvenlik dinamiklerine ve uluslararası dengeye bağlı olarak zaman alacaktır. Sonuç Suriye, Beşşar Esed sonrası yeni bir döneme girmeye hazırlanıyor. Savaşın yıkıcı etkilerinin ardından, siyasi istikrarın sağlanması, suçluların cezalandırılması ve yeni hükümetin dünya tarafından tanınması, son derece karmaşık bir süreç olacaktır. Uluslararası toplumun desteği ve iç uzlaşı, Suriye’nin yeniden inşasında anahtar rol oynayacaktır. Ancak, bu sürecin başarıya ulaşabilmesi için, tüm paydaşların işbirliği yapması ve toplumun tüm kesimlerinin haklarının güvence altına alınması gerekecektir. Gelecek, Suriye için belirsiz olsa da, ulusal uzlaşı ve barışa dayalı bir yönetim, ülkenin geleceği için en umut verici yol olacaktır.