ÇOCUKLARIN VE ÖĞRENCİLERİN BAŞARILARI İÇİN ÖDÜL GEREKLİMİDİR?

Tüm Okuyucularıma bir soruyla başlamak istiyorum:Sizce Çocuklar- Gençler ve Öğrenciler'in başarılı olamaları için ödül'e gerek varmıdır.? Cevapınızı kendinizle paylaşmanızı arzu ederseniz de sitemizde paylaşmanız bizi sevindirir...

Ödül,Bir davranış'ın yerleştirilmesi için kullanılmadığında elbetteki güdüleyicidir motivasyonu yükseltir.Aksi davranış çocukların ve öğrencilerin sorumluluk almalarını engeller.Her iyi sonuça giden yolun Ödüle bağlı olduğu algısıyla bağımlılık yapar ve alişkanlık haline gelir.Kısaca öğrenci,Çocuk ve Gençler'in iç dünyaları başarı odaklıysa bu anlamda doğal olarak emekte harcanıyorsa ki harcanıyordur!bu durumda bir başarı sonuçu muhatabı ödüllendirmek dahada itici bir güç oluşturabilir ve başarı çıtasına etki sağlayabilir.

''Ödül,kişi onu almaya istekli olduğunda etkili olur.''

Gelen ve gelecek başarıda öğrenme ,öğrendiği konuya ilgi duyma iyiyi ve doğruyu yapma iyi not alma isteği kendilerine ait bir düşünce ve eylemin davranışına dönüşmüş olması aile veya öğretmenin de bu sonuçdan dolayı motivasyon amaçlı ödül vermesinde bir sakınça olmadığını söylemek mümkündür,sonuçta irade'nin başarı güçü ve emeği kişiye aittir.Çünkü ufukta bir hedef olduğu,hedefe yürürken de hiç bir durakta kimseyi menun etmek değil, kendi hedefini gercekleştirmeyi amaç edinmiş dolasıyla karşı tarafda bu bireyin sorumluluklarını yerine getirirken çok çapa harcadığının bilincinde olduğu için bu davranışın onaylanması motivasyon amaçlı faydalı olacağı düşüncesiyle verilecek ödülün sakıncası olmadığı gibi genç'in sorumluluğunun toplumsal kabulu'de genç'in ayrıca benliğinin güçlenmesine katkı sağlayacaktır.Özetliyecek olursak bir birey birşeyi başarma isteği kendine ait ise,ödül verilmesinde hiç bir sakınca yoktur.Çocukları yetiştirirken kendileri olabilmeleri için Ana Baba olarak yapmamız gereken en önemli şeylerden biri iletişim dilimiz'in önceliğinin çocuklar'ın varlığına yönelik samimiyetine atmosferine tonuna ve iklimine dikkat etmek birincil görevimiz olmalidir.

Bir Örnekle somutlaştıralım.

''Her zaman iyi not aldığın için seninle gurur duyuyorum''Övgü,beklenti

''Çalişman çok çapa harcadığını ve emek verdiğini gözteriyor'' Kabul onay ve motivasyon içerikli

-Birinci cümlede çocuğun karşisındakini memnun etmek alişkanlğina iterken

-İkinci cümlede,onun olması gereken doğru bir davranıştan dolayı onay ve kabul edildiği iması var.Yukarıdaki örneklerden de görüleceği gibi evde,okulda veya iş hayatında doğru davrandıklarında ödül verilemeyeciği gibi her yeni birşey öğrenmesinede iyi not verilmemeli.Örneğin,bir insan trafik ışıklarında duruyor diye ödül alamaz çünkü doğal olan budur.Onun gibi öğrenci'nin ders çalişmasıda iyi not almasıda işi ve sorumluluğu geregidir.Aynı şekilde iletişim halinde olduğu her insana iyi davrandığı için ödül alan bir birey veya genç bu davranışı'nın karşılığında bir ödül alıyor ise yaşamda iyi olmanın bir pazarlık konusu olduğunu ve ticari bir değer taşıdıgını öğrenecektir ticari değer olduğunu öğreneceği gibi ahlakı gelişimine katkı sağlamayacaktır.İyi-kötü,Doğru yada Yanlış,Haklı yada Haksız,Ahlaklı yada Ahlaklız,olma gibi değerler dikkate alınamaz.Çünkü her iyi davranışın arkasında ödül verilmesi çocukta yanlış değer yargısı uyandırarak toplumun kabul ettiği davranışta bulunmaktan duyduğu mutluluğu çocuğun elinden almak olur.Mesela:Çöpünü yere,topunu komşunun camına atmayarak,arkadaşını dövmeyerek, sokakta ekmek yemeyerek,sürekli ödül bekleme durumunda olacak. Niye?Çünkü:Onun her iyi davranışı Ödül almıştı ve o kişi hayatı böyle öğrenmişti.Doğal olarak çocuğun zihninde eğer bu davranışlarım doğru olsaydı ben ödül alırdım almadığıma göre bu davranışların zıttınıda yapabilirim düşüncesiyle toplumsal sorumluluğunu yerleştiremeyecektir.Halbuki sorumluluk duygusu kendimizi algılamamıza ,yeteneklerimizle ilğili düşncelerimizle bağlantılıdır.Deger duygusu kişinin içinden gelmeli ve öğretiler doğru olmalı ki kişi kendini bilmeli,kabul etmeli ve doğru yaşamanın istikametini seçebilmelidir.Bu anlamda

'' Ödülsüz Sorumluluk'':Kişinin kendisiyle gurur duymasını,gurur verici işler yapmasını sağlar çünkü başarı iç motivasyon kaynaklı olup bu kaynağında dişarıya düşünceler ve davranışlar olarak yansıması kişinin benlik saygısınıda geliştirerek herzaman başarı arkasında ödül alma gibi bir beklentiside asla olamaz.Ödül ,iş birliği yapmayı engellediği için öğrenen bir toplum yaşamınıda engeller.

Özetlersek: 1-Başarıya ulaşmak övgü almaktan daha özendirici olmalıdır.

2-Ödüllerin motivasyonu değiştirdiği temel prensibini,ödül veriken aklımızdan çıkarmamalıyız.

3- Ödül,ödül almayı önemseyen kişiler üzerinde etkili olur.

4-Her iyi davranış için ,ödüllendirilen çocuklar yaptıklari iyi şeyler karşılığında ödül almaları gibi bir yanlışı öğrenirler.Toplum,kişilerin uymak zorunda oldukları kurallara uyanları ve onlara göre davrananları ödüllendirmez.

5- Ödüllendirme,doğru davranış konusunda sorumluluk kazandırma çalişmalarında etkisizdir.

Zekiye Çapan

Psikolojik Danışman